Juist leiderschap vraagt dat u zich niet omringt met Ja-knikkers’
Historicus,Amerika deskundige en tv-persoonlijkheid Maarten van Rossem staat er nu niet echt om bekend dat ie zich politiek correct aanpast aan heersende opvattingen en bestaande conventies. Maar wat je ook van hem vindt, hij laat je zelden onberoerd. Vandaar dat we hem als gastspreker hadden uitgenodigd bij onze ‘McChange Clubhuis on tour’ bijeenkomst op 24 januari in het Beauforthuis in Zeist. Van Rossem pakte uit; stevig en prikkelend, waardoor je als aanwezige impliciet werden uitgedaagd om je eigen mening te vormen.
Wees je eigen Leider
Wij als McChangers komen regelmatig in ons clubhuis bij elkaar om onze meningen en visies met elkaar te delen en te scherpen. Die bijeenkomsten houden ons wakker, scherp en kritisch op ons zelf en ons werk. En precies dat wilden we graag eens in grotere kring delen. Het idee van het ‘McChange Clubhuis On tour’ was daarmee geboren’.Waarom dan Maarten van Rossem? Nou, een belangrijke huisregel van ons Clubhuis en eigenlijk ook ons motto is: ‘Wees je eigen leider’. Daarmee beogen we dat mensen zich vrij voelen om hun mening en oordeel in te brengen en de verantwoordelijkheid nemen actief sturing te geven aan de dynamiek.
Autonoom en scherp
En wat ons betreft belichaamt Maarten een aantal eigenschappen die daarvoor erg belangrijk zijn. Autonoom, scherp en voorzien van een stevig onderbouwde eigen mening. En omdat we niet de indruk hebben dat Maarten zich door iemand anders laat leiden dan zichzelf, vroegen we hem om zijn licht te laten schijnen op een aantal stellingen over leiderschap. Hij vloog er direct stevig in: “Juist leiderschap vraagt dat je ook op tijd weer opdondert. Dat is van essentiële betekenis, ik zal u zo een reeks voorbeelden geven van mensen die niet op tijd zijn opgedonderd en dat heeft ook voor je historische reputatie gruwelijke effecten. Zo ook aan de universiteit. Hoogleraren worden benoemd als ze jong en veelbelovend zijn. En dat blijven ze dan tot hun 65-ste. Een rampzalige toestand. Je ziet ze geleidelijk verschimmelen en verschrompelen.”
Laat je irriteren
Het is de opmaat voor een hele reeks even treurige als humoristische voorbeelden van leiders die te lang zijn blijven zitten waarbij ook de binnenlandse en buitenlandse politiek niet onbesproken blijft. Maar wat voor de politiek geldt, geldt volgens van Rossem ook voor bedrijven. “Ook zij moeten het niet te lang maken. Grote bedrijven doen er goed aan flexibel te blijven. En dat lukt niet wanneer de leider twintig jaar blijft zitten.” Hoe lang dan wel? Afhankelijk van allerlei factoren komt van Rossem uit op een jaar of zes. “Het probleem is dat je eerst rücksichtslos moet zijn om leider te worden en daarna denken ze dat het goed is om rücksichtslos door te zetten. En dat blijkt niet zo te zijn.” Van Rossem schetst vervolgens een beeld dat op zijn minst herkenbaar is. Leiders die lang zitten krijgen vaak een team van ja-knikkers om zich heen. Terwijl het meeste succes in de beginjaren van het leiderschap wordt geboekt wanneer de critici nog aan boord zijn. “Zorg er daarom voor dat je mensen in je team hebt die je durven tegen te spreken. Die het leuk vinden om je tegen te spreken. Zodanig dat je geïrriteerd raakt. We moeten af van de padvindersideologie dat je altijd samen knopen moet leggen.” Dat u het maar even weet.
Reflectie
Bovenstaande is slechts en kleine greep uit de bijna twee uur durende oratie van Van Rossem. Na afloop had de zaal dan ook meer dan genoeg om met elkaar te bespreken en op terug te kijken. Sommigen hadden wat moeite om voorbij de ietwat stellige vorm van Van Rossems betoog te komen en weer anderen probeerden argumenten te vinden waarom ze het niet met Van Rossem eens waren. En precies zo zien wij het graag. Wees je eigen leider en reflecteer op je eigen aandeel van je eigen mening en oordeel. Net als van Rossem, maar dan anders. Zoals je zelf bent. Bekijk vooral de compilatie om een indruk te krijgen van de bijeenkomst.
Jeroen Bouman & Karsten Bezooijen
Partners bij McChange